Hüseyin Kazaz, Valiliğe devredildi: Trabzon’da tiyatrolar sahnesiz kaldı
DUVAR – Trabzon’da 15 mahallî tiyatro kümesinin oyunlarını sahnelediği Hüseyin Kazaz Kültür Merkezi’nin 3 yıldır tartışılan Trabzon Valiliği’ne bölümü gerçekleşti. Tiyatro sahnelemeye uygun öbür bir kültür merkezinin bulunmadığı Trabzon’da tiyatro kümeleri bu dönemden sonra yuvasız kalacak.
Trabzon’un Ortahisar ilçesinin tarihi Ortahisar Mahallesi’nde 1883 yılında hapishane olarak inşa edilen bina 1975 yılında kapandı. 1984-1985 yılları ortasında atıl bir durumda iken dönemin belediye başkanı Orhan Karakullukçu’nun girişimleriyle kültür merkezine çevrilerek 1987 yılında Hüseyin Kazaz Kültür Merkezi ismini alan tarihi taş bina 38 yıldır kentin kültür ve sanat hayatının kalbinin attığı yerlerden biri oldu.
Şehirdeki Trabzon Devlet Tiyatrosu Haluk Ongan Sahnesi ile birlikte tiyatro izlemek isteyenlerin adresi olan Hüseyin Kazaz Kültür Merkezi, 15 tiyatro kümesi ile haftanın çabucak her günü farklı bir oyunla izleyicileri ağırladı.
2022 YILINDA ZAMAN TARTIŞMASI BAŞLADI
2022 yılında Trabzon Valiliği’nin makam ve birtakım ünitelerinin tarihi Vilayet binasına taşınması üzerine periyodun valisi İsmail Ustaoğlu bina ile tıpkı yerleşkede yer alan Hüseyin Kazaz Kültür Merkezi’nin de periyodunu talep etti. Milli Emlak Müdürlüğü bünyesinde olan ve Ortahisar Belediyesi’ne tahsis edilen kültür merkezinin evresine tiyatro kümeleri ile birlikte dönemin Ortahisar Belediye Başkanı Ahmet Metin Genç karşı çıkmış ve bu süreç gerçekleşmedi.
10 Ağustos 2023 yılında Trabzon Valiliği’ne Aziz Yıldırım’ın atanmasıyla mevzu tekrar gündeme geldi. Vazifeye başlamasının akabinde tiyatro kümelerini ağırlayan Yıldırım, Hüseyin Kazaz’ın yeni bir kültür merkezi yapılana kadar tiyatroya hizmet etmeye devam edeceğini söyledi. 31 Mart 2024 Lokal Seçimleri’nde de CHP’li Ahmet Kaya’nın Ortahisar Belediye Başkanı olmasının ardından Hüseyin Kazaz Kültür Merkezi’nin tiyatro kümeleri tarafından kullanımı programlandırılarak devam etti.
Trabzon Valiliği (solda) 2022 yılında tarihi binaya taşındıktan sonra Hüseyin Kazaz Kültür Merkezi’nin devranını talep etti. ORTAHİSAR BELEDİYESİ’NİN BAŞVURUSU KABUL EDİLMEDİ
Ortahisar Belediyesi Şubat ayında tahsis mühletinin devam etmesi için verdiği dilekçeye Ulusal Emlak Müdürlüğü’nden “Valilik hizmetlerinde kullanılmak üzere İçişleri Bakanlığı Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığı tahsis edildiği” yanıtını aldı. Karar üzerine tiyatro kümeleri sahnesiz kalacaklarını söz ederken Ortahisar Belediye Başkanı Ahmet Kaya da belediyenin CHP’ye geçmesi hasebiyle tahsisin gerçekleşmediğini öne sürdü.
Hüseyin Kazaz Kültür Merkezi’nde 37 yıldır tiyatro yapan Trabzon Sanat Tiyatrosu Genel Sanat Yönetmeni Necati Varlıklı, alınan kararın Trabzon’daki tiyatro zenginliğini ortadan kaldıracağını söyledi. Trabzon’daki profesyonel ve amatör tiyatro kümelerinin diğer salon bulamadığını ve kısıtlı olan salonlarının fiyatlarının da karşılanamadığını kaydeden Güçlü, geleceklerinin bilinmeyen olduğunu lisana getirdi.
Hüseyin Kazaz Kültür Merkezi’nin Trabzon’un kültür sanat hafızası olduğunu kaydeden Varlıklı, “. Hüseyin Kazaz, hapishaneden kültür merkezine dönüşmesiyle Türkiye’de bir birincidir. Kazaz, yalnızca tiyatro değil, stantlar, konserler, konferanslar, kurslarla kentin toplumsal hayatına çok istikametli katkı sunan bir yerdir. Buradaki sanat aktiflikleri Trabzon’un hiçbir kültür merkezinde yapılmamıştır. Trabzon Devlet Tiyatrosu’nun düzenlediği Milletlerarası Karadeniz Tiyatro Festivali’ndeki kimi oyunlar bu sahnede yıllarca sergileniyor. Biz burada kentin kültürel sanatsal manada gelişimi için efor sarf ediyoruz. Buna gem vuruluyor” kelamlarını kullandı.
Hüseyin Kazaz Kültür Merkezi’nde her yıl 15’in üzerinde tiyatro kümesi günleri bölüşerek her gün oyun sahneliyor. ZENGİN: TRABZON’UN ÇÖLLEŞMESİNİ İSTİYORLAR
“Trabzon’un kültürel manada çölleşmesini istiyorlar” diyen Güçlü, Türkiye’nin hiçbir vilayetinde olmayan tiyatro zenginliğinin Trabzon’da olduğunu söz etti. Varlıklı, “Burada bu yıl 6’sı Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan dayanak alan 15 tiyatro kümesi oyun sergiliyor. Halkın en yoksulundan en zenginine her kesitten insan oraya akşamları tiyatro izlemeye geliyor. Tiyatro izleyicisi bir kültürdür, bir aydınlanma düzeyidir. Biz Trabzon Sanat Tiyatrosu olarak 32 yıldır orada tiyatro yapıyoruz. Benim 50 yıllık tiyatro hayatımın 37 yılı burada geçti” dedi.
Valiliğin periyot ısrarının anlamadıklarını da kaydeden Güçlü, “Valilik tarafından duyduğumuz bu kararın güvenlik sorunu ile alındığı. Ben 32 yıldır orada tiyatro yapıyorum, hiçbir güvenlik sorunu oluşturabilecek bir durum olmadı. Bu türlü bir yerde neden güvenlik sorunu olsun? Daha sonra Valilik’in bir ünite yerleştirileceği söylendi. Son olarak kütüphane yapılacağı, müzeye dönüştürüleceği telaffuzlarını de duyuyoruz. Bu dönem sonuna kadar oynayacağız fakat ondan sonrası ne olacak? Yer bulamazsak tiyatroyu mu bırakacağız bilmiyoruz. Zira öbür sahne yok. Vali bey ile daha evvel görüştüğümüzde yeni bir kültür merkezi yapılana kadar ben sizi buradan çıkarmam demişti. Artık kendinize yer bakın deniyor” kelamlarını kullandı.
Tiyatrocu Necati Güçlü, tiyatroların geleceğinin meçhul olduğunu söyledi. AYDOĞDU: TİYATROCULAR AKIBETİNİ BİLMİYOR
Trabzon Umut Tiyatrosu Genel Sanat Yönetmeni Cengiz Aydoğdu da 3 yıldır sebebi muhakkak olmayan devranı anlayamadığını söyledi. Trabzon’un kültürel miraslarını kaybetmeye devam ettiğini tabir eden Aydoğdu, “Daha evvel 1940’lı yıllarda opera binası yıkılmıştı. Artık de Hüseyin Kazaz Kültür Merkezi’nin vasfının ortadan kaldırılması için uğraşanlar var. Fakat tarih yıkanları değil yapanları yazar” dedi.
Valiliğin güvenlik gerekçesiyle evresi istemesinin izaha muhtaç olduğunu kaydeden Aydoğdu, “3 yılda beri tartışılan bu evre sürecini anlayamıyoruz. Güvenlik riski için Valilik burayı devralıyorsa neden dönem sonu bekleniyor. Risk varsa şu anda da vardır. Dönem sonuna kadar devam edilecekse güvenlik münasebeti olduğu neden öne sürülüyor. Güvenlik telaşı varsa giriş çıkışlar farklı noktadan verilebilir” kelamlarını kullandı.
Kentteki tiyatro kümelerinin yüksek fiyatlı salonlarda yer bulamadığını kaydeden Aydoğdu, oyunlarını nerede oynayacaklarının bilinmeyen olduğunu söyledi. Aydoğdu, şu sözleri kullandı:
“Şehirde insanların haydi bu akşam tiyatro dedikleri vakit Hüseyin Kazaz bir merkezdi, her akşam bir kümenin oyunu var. Oyunlarımızı nerede oynayacağımızı şu anda biz de bilmiyoruz. Biz Kültür Bakanlığı’ndan dayanak alan kümeler olarak 30 Mayıs’a kadar oyun oynamamız gerekiyor. Ayrıyeten burada başka tiyatro kümeleri da sahne alıyor. Bu kentin 15 tane tiyatro gurubun bütçesi yok ki salon açsınlar ya da yüksek fiyatlı salonlarda yer bulup kiralasınlar. 80-100 liraya bilet satarak nasıl bu tiyatro kümeleri yeri olmadan yaşayacak. Tiyatrocular diken üstünde, akıbetlerini bilmiyorlar, karşılarında muhatap bulamıyorlar.”
Aydoğdu Valiliğin bölüm münasebetinin izaha muhtaç olduğunu düşünüyor. PARMAK: YÖNETİCİLER ‘SANAT ŞEHRİ’ DİYOR, TAKVİYE OLMUYOR
Trabzon Tiyatrolar Derneği Başkanı ve Trabzon Seyir Tiyatrosu Genel Sanat Yönetmeni Ahmet Parmak, kentin yöneticilerinin daima Trabzon’un kültür sanat kenti olduğunu söylemelerine karşın bu alana tek bir katkı vermediklerini söz etti.
Devir kararı üzerine Vali Yıldırım ile görüşerek süreci dinlediklerini kaydeden Parmak, “Hüseyin Kazaz’ın artık Valilik bünyesine katıldığını ve bizim de kültürel faaliyetlerimizi sürdürmek için kendimize yaza kadar yer bakmamız gerektiği söylendi. Bize belediyelerle görüşerek kültür merkezi yaptırmamızı söyledi. Mayıs’ta Trabzon Devlet Tiyatrosu’nun şenliğinden sonra muhtemelen tadilata alınarak Hüseyin Kazaz artık elimizden çıkacak” dedi.
Trabzon’da tiyatro kümelerinin 38 yıl evvel kültür merkezine çevrilen Hüseyin Kazaz dışında sahne bulamadığını kaydeden Parmak, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Trabzon’da vazifeye gelen yönetenlerin çabucak hepsi Trabzon’un kültür sanat kenti olduğunu, 4000 yıllık kent, en çok sanatçı çıkaran kent üzere yağlandırıp ballandırıp anlatıyorlar lakin bu alanda tek bir vaat yerine getirilmiyor. Daima sanata takviyeden bahsediliyor ancak 15 tiyatro kümesinin oynayacağı 1 sahne yok. Gelenler gidenleri arattı Trabzon’da sanat alanında çakılan bir çivi olmadı. Geçen yıl Memleketler arası Festival’de Büyükşehir Belediye Başkanı Ahmet Metin Genç, Trabzon’a sanat merkezi yapacağının kelamını vermişti. Lakin 1 yıl geçmesine karşın hala bunla alakalı bir gelişme duymuyoruz. Sesimizi çıkarmaya çalışıyoruz lakin daima geçiştiriliyoruz.
Büyükşehir’e ilişkin Hamamizade Kültür Merkezi’ni kullanamıyoruz, daima dolu oluyor. Bu doluluğa dahil olamıyoruz. Devlet Tiyatrosu’nun sahnesi ise yalnızca kendi oyunlarına yetiyor. Belediyelerin altında çok maksatlı salonlar var lakin bu salonlar tiyatroya ya da şov sanatlarına uygun sahneler değil. Ortahisar Belediyesi bu mevzuda yanımızda, bize salonlarını da açıyor ancak bu salonlar söyleşi ve nikah için tasarlanmış. Lider Ahmet Kaya 15 tiyatro kümesinin yanında oldu.”
Trabzon Tiyatrolar Derneği Başkanı Parmak, yöneticilerinin kültür sanata dayanağının yalnızca lafta kaldığını söyledi. ZORLU: KARAR BÜSBÜTÜN SİYASİDİR
Hüseyin Kazaz Kültür Merkezi’nin Trabzon Valiliği’ne dönemiyle ilgili açıklama yapan Ortahisar Belediye Başkan Yardımcısı Cüneyt Güçlü, kararın siyasi olduğunu öne sürdü.
Hüseyin Kazaz Kültür Merkezi’nin AK Parti’nin yönettiği dönemde Ortahisar Belediyesi’ne tahsis edildiğini, fakat belediye yönetiminin CHP’ye geçmesiyle dönem kararı verildiğini söz eden Şiddetli, “Kültür Merkezi’nin tahsis süresinin uzatılması için başvuruda bulunduk. Talebimize karşılık, ‘Hüseyin Kazaz Kültür Merkezi’mizin Trabzon Valiliği’ne tahsis edildiği’ yanıtını aldık. 2022 yılında eski Bakan Süleyman Soylu, ‘Hüseyin Kazaz Kültür Merkezi Trabzon Valiliği’ne yakışır’ demişti. Hakikaten o dönemden itibaren tartışılan periyot işlemi, belediyeyi biz kazanınca gerçekleştirildi. Bu büsbütün siyasi bir karardır. Bu vahim evre kararı, Ortahisar Belediyesi’ne verilmiş bir ceza değil, Trabzon’un kültür ve sanat hayatına indirilmiş ağır bir darbedir” değerlendirmesinde bulundu.