Mimar Sinan’ın eseri Sokullu Hamamı’nda dikkat çeken ısıtma detayı

Edirne’de Mimar Sinan’ın yaptığı, günümüze ulaşan tek hamam “Sokullu”nun onarım çalışmaları sürüyor.

Hamamın işletmecisi İsmail Cebeci, AA muhabirine, geçen yıl ocak ayında ihalesi yapılan Sinan şaheseri Sokullu Hamamı’nın ihalesini aldığını ve hamamı restore ettirmeye karar verdiğini söyledi.

Bir Sinan yapıtına dokunmanın, onu ayağa kaldırmanın gurur ve memnunluk verdiğini belirten Cebeci, “Burayı kısmi tadilatla açabilirdik, kontratta o denli yazıyordu. Burası Edirne için hakikaten büyük bir eser ve burayı tam teşekküllü açmaya karar verdik. İçeride, dışarıda yapıtın dokunmadığımız yeri kalmadı. Bu türlü bir eser bize nasip olduğu için de çok memnunum.” dedi.

DİKKAT ÇEKEN ISITMA DETAYI

Cebeci, onarım sırasında ısıtma sisteminde fark ettikleri bir ayrıntının dikkatlerini çektiğini lisana getirdi.

Oturma sekilerinin altında da ısıtma sisteminin yer aldığını söz eden Cebeci, “Sinan o denli bir sistem yapmış ki hem hamamı ısıtmak için hem de hamama gelenlerin yıkanırken oturdukları yerin sıcak olması için. Bu sistemi fark ettik, bunu tamir ediyor, tadilatını yapıyoruz. İnşallah Edirne’mize güzel olacak. Burası 1963 ya da 1964’te bir tadilat görmüş ondan sonra da rastgele bir tadilat yapılmamış. Bu türlü bir yapıtı ayağa kaldırmak bize memnunluk ve gurur veriyor. Yeni yılda bu Sinan yapıtını açmayı planlıyoruz.” diye konuştu.

Restorasyonu yürüten firmanın sorumlusu Ömer Nam da birçok hamam onarımı yaptığını lakin bu türlü bir ısıtma ayrıntısını birinci sefer gördüğünü belirtti.

Hamamların katı yakıtlı sistemle ısıtıldığını ama burada tıpkı yakıttan daha fazla randıman almak hedefiyle sıcak havanın hamamın oturma sekilerinin altından da geçirildiğini anlatan Nam, “Aynı ısı oturma sekilerinin içerisindeki kanallarda dolaştırılmış. Bu hamamın hem daha sıcak olmasını hem yakıt tasarrufunu sağlar. Erzurum, Kastamonu, Bayburt, Bursa’da hamam onarımları yaptık ama o yapıtların hiçbirisinde bu türlü bir ayrıntı, bu türlü bir işlev, bu türlü bir incelik yok. Mimar Sinan’ın kendine has bir uygulaması. Bu görülmeye kıymet bir ayrıntı. Biz de bu türlü bir yapıtı onarmaktan, yapmaktan çok memnunuz. Bu hamam Türkiye’de sayılı hamamlardan bir tanesi.” biçiminde konuştu.

Trakya Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Dr. Öğretim Üyesi Banu Gökmen de klâsik Türk hamam mimarisinin ısıtma sistemi ve planlamasının Roma hamamıyla benzerlik gösterdiğini söyledi.

Sokullu Hamamı’nın anıtsal girişe sahip olduğunu söz eden Gökmen, “Bir de Sinan’ın kendi hamamlarında uyguladığını kaynaklardan öğrendiğimiz, sekilerin altında da ısıtma sisteminin devam ettirildiği bir örnek var. Sinan’ın hamamlarında uyguladığı bir ısıtma tekniği diyebiliriz. Bu Edirne’de günümüze ulaşmış tek Sinan hamamı. Aslında kaynaklara baktığımızda biz 30-35 hamamın varlığından bahsediliyor.” sözlerini kullandı.

16. YÜZYIL YAPISI BİR ANIT ESER

Üç Şerefeli Cami yanındaki hamam, Sokullu Mehmet Paşa tarafından 1569 yılında Mimar Sinan’a yaptırıldı.

Türk mimarisinin değerli yapıtlarından çift hamam planlıyla inşa edilen eser, zelzele ve yangınlar sonrası çeşitli tamiratlar gördü. Sokullu Hamamı 1970 yılından bu yana bireyler tarafından kiralanıp işletiliyor.

(ANADOLU AJANSI)