Uzungöl halkı HES’e karşı yol kesti: ‘Kimseyi sokmayacağız’

TRABZON – Trabzon’un Çaykara ilçesinde yer alan dünyaca ünlü turizm merkezi Uzungöl’ün suyunun aktığı Haldizen Deresi üzerine yapılması planlanan hidroelektrik güç santrali (HES) için yöre halkı yol kapatarak hareket yaptı. Aksiyona Uzungöl’eki STK’lerin yanı sıra CHP Trabzon İl Başkanı Mustafa Bak, CHP Çaykara İlçe Lideri Naim Çınar, CHP Ortahisar İlçe Başkanı Haluk Batmaz ve bölgede yer alan mahalle muhtarları katıldı.

Daha evvel 2010 yılında gündeme gelen ve 2012 yılında devrin politiklerinin Trabzonspor’un almasına ön ayak olduğu HES projesi açılan davalar sonucu 2014 yılında Danıştay kararıyla iptal edilmişti. 2023 yılında Trabzonspor tarafından Başkan Besin şirketine bağlı ADV Elektrik Üretim şirketine devredilen proje için 31 Mart Yerel Seçimleri sonrası tekrar harekete geçildi. Şirket 2021 yılındaki ÇED raporu ile projeyi gerçekleştirmek için çalışmalara başladı. 2 Nisan’da yüklenici firmanın şantiye çalışmasına başlaması üzerine Uzungöl halkı bölgeye giderek çalışmaları engelledi.

HES projesinin yapılacağı Haldizen Deresi’nin yaklaşık 10 kilometrelik kısmına yalnızca cansuyu bırakılacak.

YAKLAŞIK 100 ARAÇLA KONVOY YAPILIP YOL KESİLDİ

Daha evvel hem Trabzon Valisi Aziz Yıldırım’ın hem de Trabzon Büyükşehir Belediye Başkanı Ahmet Metin Genç’in projeye müsaade verilmeyeceği telaffuzlarına karşın geçtiğimiz günlerde proje alanında inceleme yapılması ve pazartesi günü inşaat çalışmalarının başlayacağı söylentisi üzerine Uzungöl halkı tekrar harekete geçti. Bugün Uzungöl’den yaklaşık 100 araçla konvoy yaparak proje alanına inen yöre halkı yolu kesti.

Yaklaşık 400 kişinin toplandığı alanda yöre halkı ismine Uzungöl Muhtarı Selman Dilek konuştu. 2 Nisan’da HES şirketi tarafından yapılan teşebbüsü Uzungöl halkının durdurduğunu kaydeden Dilek, süreç sonrasında Vali ve Belediye Liderleri’nin artlarında olduğunu söylemelerine karşın projenin durdurulmadığını söz etti.

17 Nisan’da Trabzon Valisi Aziz Yıldırım’ın mevzuyla ilgili Büyükşehir ve ilçe belediye Liderleri, mahalle muhtarları, ilgili kurum amirleri, STK liderleri ve firma temsilcileri ortasında toplantı düzenlendiğini hatırlatan Dilek, “Toplantı boyunca firma temsilcileri artık mühleti yıllar evvel biten ÇED raporunu savunamamış, gülünç duruma düşmüş ve öteki savunmalarımızla birlikte genel izlenim lehimize dönmüş ve açılan HES davalarının legalliği kanıtlanmıştı. O denli ki Sayın Vali Aziz Yıldırım ve Sayın Büyükşehir Belediye Başkanı Ahmet Metin Genç HES’in Uzungöl’de gerçek olmayacağını söyleyerek firma temsilcilerine şifahen bu işten el çekmelerini söz etmişti. Sayın Başkan Genç de HES’in Uzungöl’e ve Trabzon’a telafisi güç hasar vereceğini, gerekirse UKOME kararı aldırarak iş kamyonlarına yolu kapatacağını söz etmiş ve bu formda firma engellenmişti” dedi.

‘KARARLAR LEHİMİZE İKEN KEŞİF SÜREÇLERİ BAŞLATILDI’

Bölgede Trabzon Milletvekili Mustafa Şen’in inceleme yapıldığını ve HES için olumsuz rapor verildiğini Trabzon Milletvekili Adil Karaismaloğlu’nun açıkladığını kaydeden Dilek, “Öyleyse neden yüklenici firma son günlerde keşif süreçlerini sürdürmektedir. Valilik toplantısı lehimize gelişmişken ve açılan davaların yasallığı amirler tarafından kabul edilmişken, nasıl oluyor da yüklenici firma tekrardan teyakkuza geçmiştir? Danıştay’daki karar metottan kabul edilip temel görüşülmeye başlanmışken dava sonuçlarını beklemeden sıkıntıyı oldubittiye getirmek istemektedirler” kelamlarını kullandı.

Açıklama sırasında kalabalık sık sık “Direne direne kazanacağız”, “Havana suyuna Uzungöl’e sahip çık”, “Havama, suyuma, Uzungöl’e dokunma” sloganları attı.

‘SADECE YÖRE HALKINI DEĞİL TURİZMİ VE EKONOMİYİ DE ETKİLEYECEK’

Dilek’in akabinde konuşan Uzungöl Etraf Muhafaza, Kültür ve Turizm Derneği Abdullah İhtimam, projenin yalnızca yöre halkını değil doğaseverleri, bölge turizmini ve bölge esnafını da etkileyeceğini lisana getirdi.

“Uzungöl’e yapılacak her türlü yanlış müdahale, ekosistemi bozmanın yanı sıra bölge iktisadını de geri dönüşü olmayan bir formda etkileyecektir” diyen İtina, daha evvel 2014 yılında durdurulan projenin yine canlandırılmasının düşündürücü olduğunu kaydetti.

Yasalar gereği bir ÇED raporunun 7 yıl içinde uygulanmaması durumunda yenilenmesi gerektiğini ancak Etraf ve Şehircilik Bakanlığı’nın kanuna karşın raporun müddetini uzattığını tabir etti. İtina, “2016 yılında değiştirilen prensip kararlarına nazaran artık 1. 2. ve 3. derece sit alanlarında HES projelerinin yapılması yasaklanmış olup, ÇED raporunun tekrar alınması gerekmektedir. Trabzonspor’un projeyi Önder Gıda’ya ilişkin olan ADV Elektrik’e devretmesiyle firma bu çıkmazla karşı karşıya kalmış ve bu projeye girmiş bulunmaktadır” kelamlarını kullandı.

Özen, basın açıklamasını şu sözlerle sürdürdü:

“Uzungöl bir sit alanıdır, bir tabiat parkıdır. Uzungöl bir özel etraf muhafaza bölgesidir. Bu bölge, Karadeniz’in turizm iktisadının de can damarıdır, çekim merkezidir. HES projesinin 2012 yılında alınan ÇED raporunda ilerleyen yıllarda afet ilan edilen, AFAD tarafından ıslahı mümkün olamayacak olan ve yerleşim alanında olan tünel sınırını nasıl bir ihmal ile yapmayı düşünmektesiniz? Bu yöredeki 6 adet değirmenin fonksiyonunu yitirmesi ile sosyolojik bir sorunu ortaya çıkaracaksınız. Tekrar bu bölgeye has 2 adet gerçek kırmızı benekli alabalığın göç yolunu yüzde 20’lik can suyu ile yok edecek ve biyoçeşitliliğin istikrarını bozacaksınız.”

“UZUNGÖL YOLUNA KANALİZASYON VEREREK Mİ KATMA KIYMET SAĞLANACAK”

“HES başlangıç noktasında yıllardan beri çalışmayan ve kapasitesi bile yetersiz olan kanalizasyon atık tesisinin pisliği yıllardan beri Solaklı deresine akmakta ve doğayı katletmektedir. Can suyu bıraktığınız varsayımı ile bu bölgeyi bataklığa, pis kanalizasyon kokusuna, sineklere ve Uzungöl’e gelecek olan herkese bu kokuyu vererek mi ülkeye katma kıymet katacaksınız?

Uzungöl’ün turizmden yılda 1,5 milyona yakın yerli ve yabancı turist hizmet katkısı sizin HES’inizin yüz katına bedeldir. Sesimizi duyurmak ve Uzungöl’ü korumak ismine bu projeye karşı kararlılıkla duracağız.”

“EVİMİZİ TABİAT DİYEREK YIKTILAR ARTIK HES YAPIYORLAR”

Yöre halkından Nazime Çiçek, köylerinde HES’e katiyetle müsaade vermeyeceklerini söyledi. Daha evvel kaçak yapı nedeniyle halkın meskeni yıkılırken artık HES’e müsaade verildiğini tabir eden Çiçek, “Uzungöl’e dokunmasınlar daha canımızı mı alacaklar. Biz burada yaşayacağız, gidecek yerimiz yok. Biz buraya kimseyi sokmayacağız. Yaptığımız meskeni yıktılar. Bizi daha evvel buraya gelip dövdüler, ıslattılar, gaz sıktılar. Yaptığımız mesken doğayı bozuyor da HES mi bozmuyor?” kelamlarını kullandı.

Yöre halkından turizmci Fatoş Güçlü de projeye müsaade verilmesinin geri döndürülemez ziyanlar getireceğini kaydetti. Güçlü, “Uzungöl Karadeniz’in çekim merkezi. Ekolojiye ekosisteme vereceği ziyanı düşününce dehşete kapılıyorum. Evvelki HES’lerin bölgeye verdiği ziyanı gördük. İklimin ne kadar değiştiğini, derenin suyunun ne kadar azaldığını gördük. Ömür alanlarımız talan edilmek isteniyor. Buna dur dememiz gerekiyor” diye konuştu.